การวัดคุณภาพของไข่มุกว่ามีความสวยงานขนานไหนนั้นสามารถวัดได้จากตัวแปร 5 อย่างดังนี้
1.ความมันวาวของตัวไข่มุก
ความมันวาว คือ เป็นปริมาณของแสงที่สะท้อนออกมาจากตัวไข่มุกทั้งบนสีผิวของมุกและการสะท้อนออกมาเหมือนกับกระจกเงาสะท้อนภายใน ยิ่งไข่มุกมีความมันวาวที่มากก็จะสื่อให้เห็นถึง คุณภาพของตัวไข่มุกที่มีกว่าไข่มุก อื่น และมีราคาที่แพงขึ้น
ที่มา: http://geohounds.com/articles/a-photographic-tour-of-pearl-terms-and-evaluation/
ความมันวาวของไข่มุก (Luster) หรือภาษาปากเรียกกันว่า “น้ำ มุกที่ดีจะมีเนื้อมันวาวสดใส เปล่งประกายจากเนื้อใน เปล่งประกายจากเนื้อในไร้ความหมองคล้ำ ซึ่งเป็นผลมาจากการหักเหและสะท้อนของแสงที่ส่องมาตกกระทบเปลือก
มุกชั้นนอกสุด ถ้ามุกมีความมันวาวมาก แสดงว่าเป็นมุกเนื้อหนาและมาจากหอยมุกที่แข็งแรงซึ่งจะมีราคาแพงในตามท้องตลาด
2.ความสมบูรณ์ของพื้นผิวมุก
คือ รอยตำหนิบนพื้นผิวของไข่มุก รอยตำหนิและเครื่องหมายเล็กๆที่พบเห็นตามไข่มุก เป็นส่วนหนึ่งของธรรมชาติของไข่มุกและเป็นหลักฐานต้นกำเนิดที่แท้จริงของไข่มุก ซึ่งไข่มุกที่มีรอยตำหนิน้อยก็จะทำให้ราคาของมุกนั้นสูงขึ้นตามขั้นไป
+
3.รูปร่าง
ในปัจจุบัน ไข่มุกเลี้ยงจะมีรูปทรงกลม เพราะได้มีการเลี้ยงอยู่ในสภาพแวดล้อมที่สร้างจากมนุษย์ แต่ ไข่มุกทรงกลมที่หาได้จากไข่มุกธรรมชาติ นั้น สารมารถหาได้ยากยิ่ง นอกจากรูปร่างที่เป็นทรงกลม ไข่มุกตามธรรมชาติสามรถ สร้างรูปแบบของไข่มุกออกมาได้อย่างมากมาย ซึ่งมีบางรูปร่างที่เป็นที่นิยมในตลาด อาทิ รูปร่าง หยดน้ำตารูปวงรี
4.สี
สีของไข่มุกนั้น จะแตกต่างกันไปตามสีของหอยที่ผลิตได้ สีของมุกนั้นมีตั้งแต่สีครีมสีชมพูและสีเทาเป็นสีดำสีเขียวและสีฟ้า ซึ่งสีดอกกุหลาบสีขาวและสีชมพูเป็นสีของมุกประเภท Akoya ที่เป็นที่นิยมที่สุด ส่วนสีนกยูงสีเขียวและสีทองเป็นสีที่หายากที่สุดในมุกประเภท South Sea สีต่างๆของมุกที่ออกมานั้น ราคาขอตัวมุกและสีก็จะขึ้นอยู่กับความชื่นชอบของผู้ที่สวมใส่และรสนิยมที่แตกต่างตามยุดสมัย
5.ขนาด
ขนาดของมุกนั้นไม่ส่งผลต่อคุณภาพของไข่มุกที่เพาะเลี้ยง แต่ก็ส่งผลต่อราคาในการซื้อขาย ไข่มุกเลี้ยงที่มีขนาดใหญ่หรือไข่มุกตามธรรมชาตินั้น ถือเป็นเรื่องยากที่จะทำการเพาะหรือ เก็บเกี่ยวมาได้ เพราะการเพาะไข่มุกเพื่อให้ได้เม็ดที่ใหญ่นั้นขึ้นอยู่กลับการฝังไข่มุกเทียมที่มีขนาดใหญ่ เขาไปในตัวหอยมุก ขนาดของไขมุกจะวัดจาก เส้นผ่านศูนย์กลางและจะเพิ่มขั้นที่ละมิลลิเมตร ตัวอย่างไข่มุก Akoya แบบคลาสสิคมีตั้งแต่ 3 มม. ถึง 10 มม. ไข่มุก South Sea เริ่มต้นที่ 8 มม. และสามารถเจริญเติบโตได้เติบโตได้ถึง 18 มม. ซึ่งไข่มุกที่มีขนาดใหญ่ก็จะมีราคาที่สูงตามขนาดของมุก